استاد احمد قاسمی از اساتید حوزه علمیه قم در گفتگو با خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی نشست دوره ای اساتید به موضوع «امامزاده ناصرالحق و روایت خطبه 50 نهج البلاغه» پرداخت.

/270/260/21/

این خطیب حرم حضرت معصومه سلام الله علیها در ابتدای گفتگو خاطرنشان کرد: امامزاده ناصرالحق  توفیق روایت حداقل پنج کلام امیرالمؤمنین علیه السلام در کتاب شریف نهج البلاغه را داشته است؛ و باید دانست که چه عواملی موجب گردید تا به چنین افتخار بزرگی نائل آید.

محور اول

وی افزود: یکی از محورهای بحث، ویژگی های برجسته این امامزاده واجب التعظیم است؛ که می توان به این موارد اشاره نمود:

۱. پاکدامنی و معنویت بالا

۲. ارادت ویژه و خاص به اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام

۳. ولایت مداری بی چون و چرا و تبعیت محض از اهل بیت علیهم السلام

۴.  زندگی به دور از تجملات دنیوی و دنیازدگی 

۵. پایبندی به عبادت و تقوا در طول عمر مبارک

۶. کمک به مردم و نقش اجتماعی مثبت

محور دوم:

استاد قاسمی اظهار داشت: در محور دیگر باید دانست که این ویژگی‌ ها و بیش از آنها، باعث شده تا ایشان به عنوان امامزاده ای محبوب و خیراندیش در نظر مردم، خصوصا مردم خطّه سرسبز شمال باشد.

وی افزود: امامزاده ناصرالحق (ناصر کبیر) جدّ چهارم مادری سید رضی، مؤلف نهج البلاغه و از مروّجین بزرگ  تشیّع در شمال ایران قلمداد می ‌شود.

این استاد حوزه علمیه قم تأکید کرد: امامزاده ناصرالحق در احیای معارف قرآن و اهل بیت کوشید و حکومت علوی مبتنی بر تعلیمات نهج البلاغه و صحیفه سجادیه در طبرستان و گیلان آن روز را تشکیل داد که خود، مقاله ها و کتاب ها می طلبد.

محور سوم:

استاد احمد قاسمی خاطرنشان کرد: امامزاده ناصرالحق. یکی از راویان ثقه و مورد اعتماد اهل بیت عصمت و طهارت بوده که بیش از 550 روایت را به ایشان نسبت داده اند؛ که از جمله آنها خطبه 50 نهج البلاغه امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب علیه السلام است.

وی افزود: شیخ محمودی در کتاب نهج السعادة آورده است: «- 65 - ومن خطبة له عليه السلام خطبها بعد استخلافه بستة أيام قال السيد أبو طالب: أخبرنا محمد بن زيد الحسني قال: أخبرنا الناصر للحق الحسن بن علي، قال: حدثنا أخي الحسين بن علي عن محمد بن الوليد، عن ابن أبي عمير (ظ) عن هشام، عن إسماعيل الجعفي قال:

 قال لي أبو جعفر محمد بن علي عليهما السلام: خطب أمير المؤمنين علي عليه السلام بعد أن استخلف لستة أيام، فحمد الله وأثنى عليه وأفاض في الصلاة على رسول الله صلى الله عليه وآله ثم قال: أيها الناس إن مبدء وقوع الفتن أهواء تتبع وأحكام تبتدع  يخالف فيها كتاب الله، يتولى فيها رجال رجالا، فلو ان الحق خلص لم يكن اختلاف، ولو أن الباطل خلص لم يخف على ذي حجى [ظ] ولكن يؤخذ من هذا ضغث ومن هذا ضغث فيمزجان [و] هنالك استحوذ الشيطان على أوليائه دون الذين سبقت لهم من الله الحسنى اليوم عمل ولا ثواب، ولا عمل كأداء مفاتيح الهدى [كذا]. بنا نفى الله ربق الذل عن أعناقكم وبنا يفتح ويختم لا بكم. والله أيها الناس لقد أدركت أقواما كانوا يبيتون لله سجدا [و] قياما كأن صرير النار في آذانهم، وإذا ذكروا الله مادوا كما تميد الشجرة يوم الريح العاصف. أيها الناس إن الله حد حدودا فلا تعتدوها. وفرض فروضا فلا تنقصوها وأمسك عن أشياء لم يمسك عليها نسيانا بل رحمة من الله لكم فاقبلوها ولا تكلفوها، حلال بين [وحرام بين] وشبهات بين ذلك، فمن ترك ما اشتبه عليه فهو لما استبان له أترك. والمعاصي حمى الله فمن رتع حولها يوشك أن يقع فيها» (نهج السعادة - الشيخ المحمودي (1/ 193)

این استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم در ادامه بیان کرد: سید ابوطالب آملی در کتاب تیسیر المطالب خطبه پنجاهم (50) نهج البلاغه را چنین آورده است: «وَبِهِ قَالَ: أَخْبَرَنَا أبو عَبْدِ الله مُحَمَّدُ بن زَيْد الْحُسَيْنِي رحمه الله تعالى، قَالَ: أَخْبَرَنَا النَّاصِرُ لِلْحَقِّ الْحَسَنُ بن عَلِيٍّ رَضِيَ الله تَعَالَى عَنْهُ، قَالَ: حَدَّثَنَا أَخِي الْحُسَيْنُ بن عَلِيٍّ، عَنْ مُحَمَّدِ بن الوَلِيدِ، عَنْ مُحَمَّدِ ابْنِ أبي عُمَيْرٍ، عَنْ هِشَامٍ عَنْ إِسْمَاعِيلَ الْجَعْفِي، قَالَ: قَالَ لِي أبو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بن عَلِيّ (عَلَيْهِمَا السَّلاَمُ): خَطَبَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ عَلِيٌّ عليه السلام النَّاسَ بَعْدَ أَنِ اسْتَخْلَفَ بِسِتَّةِ أَيَّامٍ،

فَحَمِدَ الله وَأَثْنَى عَلَيْهِ وَأَفَاضَ فِي الصَّلاةِ عَلَى رَسُولِ الله صلى الله عليه وآله وسلم، ثُمَّ قَالَ: أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّمَا مَبْدَأُ وُقُوعِ الفِتَنِ أَهْوَاءٌ تُتَّبَعُ وَأَحْكَامٌ تُبْتَدَعُ، يُخَالَفُ فِيهَا كِتَابُ الله تَعَالَى يَتَوَلَّى فِيهِ رِجَالاٌ فَلَوْ أَنَّ الْحَقَّ خَلُصَ لَمْ يَكُنِ اخْتِلافٌ وَلَوْ أَنَّ البَاطِلَ خَلُصَ لَمْ يَخَفْ عَلَى ذِي حِجَى، وَلَكِنْ يُؤْخَذُ مِنْ هَذَا ضِغْثٌ وَمِنْ هَذَا ضِغْثٌ فَيُمْزَجَانِ فَيَمْتَزِجَانِ هُنَالِكَ، اسْتَحْوَذَ الشَّيْطَانُ عَلَى أَوْلِيَائِهِ دُونَ الَّذِينَ سَبَقَتْ لَهُمْ مِنَ الله الْحُسْنَى، اليَوْمَ عَمَلٌ وَلاَ ثَوَابٌ، وَغَدًا ثَوَابٌ وَلاَ عَمَلٌ، كُونُوا مَفَاتَيْح الهُدَى؛ بِنَا نَفَى الله رَبَقَ الذُّلِّ عَنْ أَعْنَاقِكُمْ، وَبِنَا يَفْتَحُ وَيَخْتِمُ لا بِكُمْ.

وَاللهِ أَيُّهَا النَّاسُ لَقَدْ أَدْرَكْتُ أَقْوَاماً كَانُوا يَبِيتُونَ سُجَّداً لِلَّهِ وَقِيَاماً كَانَ صَرِيرُ النَّارِ فِي آذَانِهِمْ، إِذَا ذَكَرُوا الله مَادُوا كَمَا تَمِيدُ الشَّجَرَةُ فِي يَوْمِ الرِّيحِ العَاصِفِ.

أَيُّهَا النَّاسُ إنَّ الله حَدَّ حُدُوداً فَلا تَعْتَدُوهَا، وَفَرَضَ فُرُوضاً فَلا تَنْقُصُوهَا، وَأَمْسَكَ عَنْ أَشْيَاءَ لَمْ يُمْسَكْ عَنْهَا نِسْيَاناً بِلْ رَحْمَةً مِنَ الله لَكُمْ فَاقْبَلُوهَا وَلاَ تَكْلَّفُوهَا، حَلالٌ بَيِّنٌ وَحَرَامٌ بَيِّنٌ وَشُبُهَاتٌ بَيْنَ ذَلِكَ، فَمَنْ تَرَكَ مَا اشْتَبَهَ عَلَيْهِ فَهُوَ لِمَا اسْتَبَانَ لَهُ أَتْرَكَ، وَالْمَعَاصِي حِمَى الله فَمَنْ رَتَعَ حَوْلَهَا يُوشِكُ أَنْ يُوَاقِعَهَا.» (تيسير المطالب في أمالي أبي طالب؛ ص: 329)

استاد احمد قاسمی تأکید کرد: روشن است تأثیر نقل و نقش انتشار مستقیم این خطبه از طریق امامزاده واجب التعظیم  ناصرالحق بوده است. از این رو امامزاده ناصرالحق در نشر و ترویج مفاهیم نهج البلاغه سهم بسزایی داشته اند.

وی تصریح نمود: حضرت استاد آیت الله العظمی جوادی آملی مدّ ظلّه در مورد ایشان فرموده اند که خاندان ناصر کبیر حق حیات فرهنگی و علمی بر ملت ایران دارند؛ چون اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام را به مردم معرفی کرده اند.

این استاد حوزه علمیه قم در ادامه بیان کرد: حضرت استاد جوادی آملی حفظه الله در 18 دی ماه سال 1392 در پیامی برای همایش بزرگداشت امامزاده ناصر کبیر فرمودند:

«حسن‌ بن ‌علی معروف به ناصر كبیر، از بزرگواران دودمان طه و یس و از نوادگان زین ‌العابدین علی ‌بن ‌الحسین (صلوات الله و سلامه علیهما) است. ناصر كبیر وقتی به طبرستان آمد، مهمترین كار او احیای معارف قرآن و عترت بود؛ اگر حكومتی داشت، اگر قدرتی داشت و اگر مدیریت و تدبیری داشت، در خدمت معارف قرآن و عترت بود. سعی بلیغ این بزرگوار این بود كه معارف كلیدی قرآن را به خوبی تفسیر كند, رهآورد عقلی و علمی اهل بیت (علیهم السلام) را خوب تبیین كند و انسان را به مقام والای خلافت الهی برساند؛ چون هدف انسان همان «قُرب الی الله» است.

جریان خلافت و مانند آن, وسیله این «قُرب الی الله» یا لازمه این «قرب الی الله» است. وجود مبارك حسن ‌بن ‌علی معروف به ناصر كبیر كه هم مفسّر بود، هم متكلّم بود، هم فقیه نامور بود و هم ادیب بود و هم بسیاری از مسائل اسلامی را از نظر گذرانده بود، همّت اساسی ‌اش این بود كه جریان توحید و امامت و عدل را بیش از هر چیزی شكوفا كند تا نه سخن از الحاد باشد نه سخن از شرك باشد نه سخن از #شرك_‌پنداری برخی از كوته ‌نظران باشد و مانند آن.»

محور چهارم:

این کارشناس معارف صدا و سیما در ادامه گفتگو با خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی نشست دوره ای اساتید خاطرنشان کرد: ابعاد تسلط ایشان  بر فقه، کلام، تفسیر و شعر، یکی دیگر از محورها است که درباره امامزاده ناصرالحق باید مورد بررسی بیشتر قرار بگیرد.

وی افزود: انسانی که همواره قرب الی الله را محور کار خویش قرار داده و مرتبط با نهج البلاغه بوده، قطعا خود از فرهنگ بالای دینی برخوردار بوده و در تثبیت این فرهنگ ناب علوی و فاطمی از هیچ کوششی فروگذار ننموده است.

استاد قاسمی تأکید کرد: همه ما مدیون زحمات فراوان این امامزاده عظیم الشأن هستیم و البته بر مردم شمال کشور است که دو بال علم و عمل امامزاده ناصرالحق علیه السلام را بیشتر بشناسند و او را نصب‌العین قرار دهند.

کلام پایانی:

این استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم تصریح کرد: بازشناسی شخصیت برجسته امامزاده ناصرالحق و ویژگی‌ های او و عملکردش در نشر معارف دین و امامت و ولایت، طریق وصول اطمینان بخش ما به خطبه های گرانسنگ نهج البلاغه را  بیشتر می نماید؛ و باید گفت «انا هدیناه السبیل اما شاکرا و اما کفورا». خداوند به واسطه روح پاک این امامزاده عظیم القدر، ما را و ارواح گذشتگان ما را مورد عنایت و تفقد ما قرار بدهد؛ و مشخصا به شفاعت این امامزاده واجب التعظیم روح پاک والد محترم ما را با امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب علیه السلام همنشین سازد.