به گزارش پایگاه اطلاع رسانی نشست دوره ای اساتید، حضرت آیت‌الله‌ جوادی آملی در ابتدای جلسه درس فقه خود با اشاره به سالروز میلاد با سعادت حضرت زینب کبری(سلام‌الله‌علیها) به بیان روایاتی درباره جایگاه والای شیعیان در نگاه اهل‌بیت(علیهم‌السلام) پرداختند و در ادامه، سخنان حضرت زینب سلام الله علیها در کوفه را مورد تحلیل و تبیین قرار دادند.

معظم‌له با اشاره به روایات ابن‌ادریس در کتاب مستطرفات السرائر اظهار داشتند: ابن‌ادریس در پایان جلد سوم کتاب خود مستطرفاتی دارد، که مجموعه‌ای از روایات ظریف، زیبا و امیدبخش را آورده است و در آن‌ها به مقام رفیع شیعیان حقیقی اشاره شده است.

امام صادق(علیه السلام) در یکی از این روایات می‌فرمایند: «إِنَّ اَلْکَرُوبِیِّینَ قَوْمٌ مِنْ شِیعَتِنَا مِنَ اَلْخَلْقِ اَلْأَوَّلِ...»؛ کروبیّین، گروهی از شیعیان ما هستند که از آفرینش نخستین‌اند.. سپس فرمودند: هنگامی که حضرت موسی علیه‌السلام آن درخواست را از خدا کرد (یعنی تقاضای رؤیت پروردگار را نمود)، خداوند به یکی از کروبیّین فرمان داد تا بر کوه تجلی کند و در نتیجه کوه از شدت آن تجلی فرو ریخت و هموار شد.» این ابن ادریسی که دیرباور است می گوید: این فرشته ای که از شیعیان و از صنف کروبیین هست به دستورالهی یک جلوه برای این کوه کرد و مشکل اطرافیان موسی حل شد.

حضرت آیت الله جوادی آملی گفتند: وجود مبارک حضرت زینب عالمهٌ غیر معلَّمه بود؛ یعنی دانشی الهی داشت که از مکتب‌های بشری حاصل نشده بود. اگر بهره‌ای از علم اهل‌بیت علیهم‌السلام داشت، به برکت نبوت و امامت بود.

معظم له بیان داشتند: سخنان حضرت زینب سلام الله علیها در کوفه، صرفاً سخن از گریه و مصیبت نبود، بلکه کلامی عمیق و کلامی در برابر تفکر انحرافی جبرگرایی بود؛ آنگاه که عبیدالله بن زیاد وقتی از زینب کبری پرسید «دیدی خدا با برادرت چه کرد؟» یا آنجا که گفت «علی بن الحسین را خدا در کربلا کشت!»

اینجا سخن از من و ما و بنی امیه و اینها نبود، بلکه سخن از خدا و در واقع از موضع جبر سخن گفتن است؛

حضرت زینب پاسخ داد: «ما رأیتُ إلا جمیلا»؛ یعنی کار خدا زیباست، اما شما قاتل هستید، این شما بودید که علی بن الحسین را به شهادت رساندید، یعنی آن حضرت، تفکر جبری اموی را شکست و حقیقت اختیار و مسئولیت انسانی را بیان کرد.

بنی‌امیه و پس از آنان بنی‌عباس و دیگر سلاطین برای توجیه ستم‌ها و حفظ قدرت خود مکتب جبر را ترویج کردند تا همه حوادث را به قضا و قدر نسبت دهند و بگویند ما بی تقصیریم، اما اهل‌بیت (علیهم‌السلام) به‌ویژه حضرت زینب کبری(سلام الله علیها) با این اندیشه انحرافی مقابله کردند و انسان را مسئول در برابر خدا و جامعه دانستند.

حضرت آیت الله جوادی آملی گفتند: مسئله جبر و تفویض از دقیق‌ترین مباحث علمی و کلامی است و فهم آن نیازمند دقت، عمق علمی و پرهیز از ساده‌انگاری است. همان‌گونه که حضرت زینب(سلام الله علیها) در اوج مصیبت، با استدلال و استواری نشان دادند که انسان ها در برابر اعمال خود مسئول هستند.